بررسی تأثیر استقرار زبان گزارشگری تجاری توسعه‌پذیر (XBRL)بر رفتار تحلیلگران مالی در ایران ـ الگوی مدلیابی معادلات ساختاری

در پی مشکلاتی که سه دهۀ پیش، به‌دلیل ارائۀ نامناسب اطلاعات و ناکارآیی اطلاعاتی در بازارهای مالی دنیا بروز کرد، استاندارد بین‌المللی XBRL به‌عنوان راهکار گزارشگری مالی برای پیوستن به بازارهای جهانی تدوین و ارائه شد. به‌دلیل هزینه‌بربودن راه‌اندازی و استقرار این استاندارد، ضروری است اثر آن در ارکان مالی هر کشور ارزیابی و با تحلیل هزینه - فایده، بهترین سناریوی پیاده‌سازی اتّخاذ شود. در پاسخ به این ضرورت؛ پژوهش حاضر با بهره‌گیری از مدلسازی معادلات ساختاری و نرم‌افزار آموس (AMOS)، تأثیر استقرار XBRL بر ابعاد رفتاری تحلیلگران مالی -که متخصصان تجزیه و تحلیل اطلاعات هستند- را بررسی کرده است.. بررسی نظرات 140 تحلیلگر که با پرسشنامه جمع‌آوری شد، نشان‌دهندۀ تأثیرگذاری مثبت استقرار XBRL در بهبود ابعاد رفتاری تحلیلگران مالی طی فرایند تصمیم‌گیری و به‌ترتیب اولویت: 1- رفتار تحلیلگری (78 درصد)، 2- رفتار جستجوگری (75 درصد)، 3- رفتار اعتبارسنجی (74 درصد) و 4- تورش‌های رفتاری ‌(46 درصد) بود. نتایج آزمون تحلیل واریانس نیز نشان داد سن و تجربۀ تحلیلگر بر تفاوت‌های رفتاری وی در اخذ تصمیم، تأثیر معنادار دارد و سطح تحصیلات بدون تأثیر معنادار است.